2025 йил Мустақилликнинг 35 йиллиги Ўзбекистон тарихида яна бир муҳим бурилиш санасига айланди — мамлакат учун янги қадриятлар, стратегиялар ва адолатли тартиб-интизом йўналишидаги ислоҳотлар муштарак руҳда давом этмоқда.

Суд-ҳуқуқ тизимида рақамли ислоҳотлар

Судларни рақамлаштиришга катта эътибор қаратилди: мажлислар аудио орқали ёзиб олинади, апелляция ва кассация ҳолатларда автоматик тарзда судьяларга ишлар тақсимланади, суд мажлиси вақтлари СМС орқали юборилади, қарорлар онлайн тарзда эълон қилинади.

“Э-ХСУД” ва “АДОЛАТ” ахборот тизимлари орқали интерактив хизматлар кенгайтирилди: электрон мурожаат, ҳужжатлар тақдимоти, архивлаштириш ва автоматик ҳужжат шакллантириш имкониятлари жорий этилди.

Суд тизими 38 та давлат органи билан ахборот алмашиш интеграциясини таъминлади; барча судлар оптик толали тармоқ орқали уланиб, ахборот-ҳужжатлар самарали рақамлаштирилди.

Шаффофлик ва судьялар малакаси

Судьялар фаолияти электрон рейтинг орқали баҳоланади, бу эса самарадорликни ошириш, коррупцияга қарши курашда очиқликни кучайтиради.

Ҳар бир суд тизимида матбуот котибларини жорий этиш, ижтимоий тармоқларда суд коминикатсиясини олиб бориш, суд фаолиятини кенг жамоатчиликка тушунарли етказиш йўлга қўйилди.

Структуравий ислоҳотлар, янги хизматлар ва институтлар

Маъмурий судлар 2017 йил ташкил этилди ва 2023 йилнинг биринчи чорагигача 65 487 иш кўриб чиқилди, уларнинг 58.6 % аризачилар фойдасига ҳал қилинди.

Жиноят ҳуқуқидаги ўзгаришлар: қамоққа олиш муддатлари қисқартирилди, дастлабки тергов ва эҳтиёт чоралар соддалаштирилди, 2016 йилдан бугунгача 6 500 га яқин маҳкум афв этилди; “Электрон жиноят иши” жорий этилмоқда.

Янги “Дигитал Court” консепти расман маъқулланди: жиноий, суд процедураларини рақамлаштириш, коррупцияни камайтириш ва фуқароларга қулайлик яратиш учун жорий этилади.

Суд професионализмига эътибор: вилоят ҳудудларида регионал апелляция ва кассация тизими қайта кўриб чиқилиб, 5 та янги regional review court ташкил этилади; Амалий ва назарий тайёргарлик “30 % назария – 70 % амалиёт” тамойили асосида олиб борилади; Судийлар олий мактаби эса янгича “Юдиcиал Academy”га айлантирилади.

Юридик кадрларни қайта тайёрлаш ва малакасини ошириш – янги босқичда

Мустақилликнинг 35 йиллигида амалга оширилаётган энг муҳим вазифалардан бири – адлия органлари, юридик хизмат, адвокатура, нотариат, суд экспертизаси, архив иши, медиация ва интеллектуал мулк соҳаларида ишловчи мутахассисларнинг билим ва кўникмаларини замон талабига мос равишда янгилашдир.

·         Касбий мослашувчанлик: Давлат органлари, хусусий сектор малака ошириш шаклларини касбий эҳтиёждан келиб чиққан ҳолда мустақил танлаш имконияти яратилди. Бу юридик мутахассислар учун мослашувчан ва манзилли таълимни таъминлайди.

·         Дуал таълим жорий этилиши: Касбий ўқитишнинг иш жараёни билан интеграцияси кучайтирилди. Эндиликда юристлар назарий билим билан бирга реал иш жойида амалиёт асосида тайёрланади.

·         Халқаро стандартларга мос тайёрлов: Ўзбекистон Республикаси манфаатларини халқаро миқёсда муносиб ифода эта оладиган юридик кадрларни тайёрлаш мақсадида халқаро модуль ва дастурлар жорий этилди.

·         Олий маълумотли шахсларни қайта тайёрлаш: Юридик соҳага кириш истагини билдирган олий маълумотли шахслар учун махсус қайта тайёрлаш курслари кенгайтирилди.

·         Ҳуқуқий таълимни кенгайтириш: Умумтаълим, ўрта махсус ва профессионал таълим муассасаларида ҳуқуқий фанлардан дарс берадиган, олий ноюридик маълумотли педагогларни қайта тайёрлаш ва уларнинг малакасини даврий ошириш тизими йўлга қўйилди.

·         Давлат ва хусусий сектор учун ҳуқуқий саводхонлик курслари: Юридик ва ноюридик соҳаларда ишловчи давлат хизматчилари, хусусий сектор ҳамда фуқаролик жамияти институтлари вакилларининг ҳуқуқий билимини ошириш учун махсус ўқув дастурлари ишлаб чиқилди.

·         Манзилли ўқитиш: Ташкилотларнинг ички ҳужжатлари, иш юритиш тартиблари ва шартномавий муносабатларини таҳлил қилиб, мутахассисларни индивидуал эҳтиёжлардан келиб чиққан ҳолда шартнома асосида ўқитиш амалиёти йўлга қўйилди.

  Рақамли таълим ресурслари: Онлайн платформалар, масофавий таълим тизимлари ва мобил иловалар орқали назарий билим ва амалий кўникмаларни узлуксиз ривожлантириш имкониятлари яратилди.

·         Кредит-модуль тизими: Малака ошириш жараёнида кредит-модуль тизими кенгайтирилди, казус ва кейс-технологиялар асосида ўқитиш кенг қўлланилмоқда.

·         Илмий-методик таъминот: Адлия органлари ва муассасалари фаолиятини таҳлил қилиб, уларни такомиллаштириш бўйича илмий асосланган тавсиялар ишлаб чиқилмоқда. Ҳуқуқни қўллашдаги муаммолар бўйича фундаментал ва амалий тадқиқотлар олиб борилмоқда.

·         Халқаро ҳамкорлик: Малака ошириш жараёнига хорижий экспертлар жалб қилинмоқда, илғор тажриба алмашиш бўйича халқаро лойиҳалар амалга оширилмоқда.

Юридик кадрларни қайта тайёрлаш ва

малакасини ошириш институти Матбуот котиби  

Нуринисо Нурмуҳаммедова