2022-yilning may oyida boshlangan harakatlar xalqimiz hayotida oʻziga xos voqelikka ega boʻlgan oy sifatida tarixga muhrlandi. Boisi 17-may kuni mamlakatimiz parlamentida eng koʻp deputatlik oʻrniga ega boʻlgan ikki siyosiy partiya – Tadbirkorlar va ishbilarmonlar harakati – Oʻzbekiston Liberal-demokratik partiyasi va “Milliy tiklanish” demokratik partiyasi fraksiyalari tashabbusi bilan Oʻzbekiston Respublikasi Konstitutsiyasiga oʻzgartish va qoʻshimchalar kiritish tashabbusini ilgari surishga qaratilgan qoʻshma yigʻilish boʻlib oʻtdi.

Shuningdek, 20-may kuni Senat va Qonunchilik palatasi kengashlarining qoʻshma majlisi oʻtkazilib, yigʻilishda Konstitutsiyaga oʻzgartirish va qoʻshimchalar kiritish boʻyicha takliflarni shakllantirish va tashkiliy chora-tadbirlarni amalga oshirish katta kuch va masʼuliyat talab qilishi bunda har bir fuqaro fikrlarini tinglash zarurligi qayd etilib, ushbu vazifalar bilan shugʻullanuvchi Konstitutsiyaviy komissiya tashkil etildi.

Oʻtgan davr davomida Konstitutsiyani takomillashtirish uchun fuqarolarga oʻz takliflarini bildirishning bir necha koʻrinishdagi imkoniyatlari yaratildi. Jumladan, oldingi oylar davomida yurtdoshlarimiz Meningkonstitutsiyam.uz portali hamda maxsus Telegram-bot va саll-markaz orqali takliflarini bildirishdi.

Qisqa vaqt ichida ushbu xalq vakillari tomonidan ilgari surilgan tashabbus fuqarolarimiz va keng jamoatchilik tomonidan qizgʻin qoʻllab-quvvatlandi. Xoʻsh bunga sabab nimada? Nega ushbu tashabbus qisqa vaqt ichida mamlakatimiz boʻylab keng quloch yoydi?

Sababi, ushbu tashabbus minglab fuqarolarimiz koʻnglidagi oʻzgarish va islohotlarga zamin yaratib berishi bilan ahamiyatlidir. Barchamizga maʼlumki, inson ulgʻayib, tafakkur dunyosi kengaygani sari uning oʻziga boʻlgan talabi ham ortib boradi. Oʻtgan yillar davomida jamiyatimiz va unda ilgari surilayotgan gʻoya va tashabbuslarda xalqimizning ishtiroki va ular tomonidan bildirilayotgan fikr-mulohazalarining ahamiyati har tomonlama ortdi. Buning natijasida jamiyatimizning ham islohot va oʻzgarishlarga boʻlgan talabi kun sayin ortmoqda.

Fuqarolar tomonidan bildirilgan fikr va mulohazalar asnosida qabul qilinishi belgilangan qonun va qarorlarimiz yanada takomillashtirilib, Konstitutsiyamizda belgilab qoʻyilgan xalqchil moddalarga moslashtirilgan holda qabul qilindi.

Ammo bugun shiddat bilan oʻzgarayotgan dunyoda roʻy berayotgan giyosiy vaziyatlar, eng avvalo, mamlakatimizni kelgusi besh yilda rivojlantirishga qaratilgan Yangi Oʻzbekiston Taraqqiyot strategiyasi va unda belgilangan maqsadlarni amalga oshirish nafaqat qonunlarimizni mustahkamlashni, shu bilan birga, Bosh qomusimizda ham inson qadrini yuksaltirishga qaratilgan normalarni yanada takomillashtirib, bugungi zamon talablariga moslashtirishni taqozo etmoqda. Sababi, ushbu strategiyaning bevosita muallifi boʻlgan yurtdoshlarimiz tomonidan davlatimiz rahbarining Prezidentlik saylovi targʻibotlari jarayonlarida hududlarda saylovchilar bilan oʻtkazgan uchrashuv va muloqotlarida bir necha bor aynan Konstitutsiyamizni bugungi zamon talablariga moslashtirishga oid bir qator taklif va tashabbuslar bildirilgan.

Birgina misol davlat rahbarining Qoraqalpogʻiston Respublikasi Boʻzatov tumanidagi saylovchilar bilan boʻlib oʻtgan uchrashuvida muloqotga tashrif buyurgan yurtdoshlarimiz tomonidan bugun ekologik muammolar kun sayin salbiy tus olayotgani, insonlarning ekologiya bilan bogʻliq huquq va majburiyatlari kabi normalar Bosh qomusimizda oʻz aksini topishi maqsadga muvofiq boʻlishi tashabbusi ilgari surilgan edi.

Bizga maʼlumki, Yangi Oʻzbekiston Taraqqiyot strategiyasida bugungi globallashuv jarayonida yurtdoshlarimiz va mamlakatimiz manfaatlarini toʻlaqonli himoya qilgan holda mamlakat taraqqiyotini taʼminlashga qaratilgan alohida ikki yoʻnalish va uning doirasida amalga oshirishga qaratilgan maqsad va vazifalar belgilandi. Jumladan, Harakatlar strategiyasidan farqli ravishda beshinchi – Maʼnaviy taraqqiyotni taʼminlash va sohani yangi bosqichga olib chiqish hamda oltinchi – Milliy manfaatlardan kelib chiqqan holda umumbashariy muammolarga yondashish kabi yoʻnalishlar belgilandi.

Galdagi vazifa ushbu yoʻnalish va unda belgilagan maqsadlar bugungi zamonga mos holatda bajarilishiga xizmat qiluvchi qonun va qarorlarning hayotiyligini taʼminlashdir. Bu esa, oʻz navbatida, qabul qilinadigan huquqiy hujjatlarimiz uchun bosh gʻoya boʻlib xizmat qiluvchi Konstitutsiyamizni yangilab, fuqarolarimiz xohish irodasiga moslashtirishni talab etadi. Yuqorida taʼkidlanganidek, Konstitutsiyaviy islohotlarni boshlash tashabbusi dastlab Tadbirkorlar va ishbilarmonlar harakati – Oʻzbekiston Liberal-demokratik partiyasi va “Milliy tiklanish” demokratik partiyasi tomonidan ilgari surildi. Ammo ushbu tashabbusda jamiyatda adolat va qonun ustuvorligi, sud hokimiyati mustaqilligini taʼminlashni hamda aholining ijtimoiy himoyasini mustahkamlashni oʻz oldiga maqsad qilgan “Adolat” sotsial-demokratik partiyasi aʼzolarining ham istak va xohishlari ilgari surilganligi bilan ahamiyatlidir.  Zero, hozir xalqimiz muallifligida ishlab chiqilgan Yangi Oʻzbekistonning Yangi Konstitutsiyasi mamlaktimiz taraqqiyoti, fuqarolarimiz turmush tarzini yuksaltirish yoʻlida qabul qiladigan qonunlarimiz uchun yoʻlchi yulduz boʻlib xizmat qilishi shubhasiz.

Yuristlar malakasini oshirish markazi kafedra dotsenti v.b. M.Vohidov